O σκηνοθέτης-ηθοποιός και ψυχή του θεάτρου “Πορεία”, μας μιλά για την “Αγριόπαπια”. Η αλήθεια απέναντι στο ζωτικό ψεύδος. 

Τον ευχαριστούμε.

-  «Η Αγριόπαπια» είναι επίκαιρη;

Θα πρέπει να παραδεχτούμε πως όλα τα σημαντικά έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, είναι τρόπον τινά «επίκαιρα», και γι’ αυτό ακριβώς ονομάζονται κλασσικά. Θέτουν με ευαίσθητο και ιδιοφυή τρόπο παντοτινά ερωτήματα που έχουν σχέση με το πώς πρέπει ή μπορεί να ζήσει ο άνθρωπος τη ζωή του.

Αυτή η αίσθηση του παντοτινού βεβαίως είναι ένα ακόμα ζωτικό ψεύδος, καθώς κι’ αυτά ακόμα τα έργα θα τα καταπιεί κάποτε η χοάνη του χρόνου. Η τέχνη του θεάτρου, ως η πλέον εφήμερη, έχει αυτή τη δύναμη του επείγοντος. Καταπιανόμαστε με το παντοτινό με έναν απόλυτα φλεγόμενο τρόπο, ακριβώς επειδή την επόμενη στιγμή το έργο μας θα το έχει πάρει ο αέρας.

Με αυτή την έννοια, λοιπόν,ναι, η «Αγριόπαπια» είναι επίκαιρη εντός μου. Έπρεπε να μιλήσω μέσω αυτής.

-  Είναι το πιο σπαρακτικό και γεμάτο συμπόνοια έργο του Ίψεν;

Και πάλι θα μιλήσω με λογοπαίγνιο. Είναι σπαρακτική η Αγριόπαπια, διότι ένα παιδί δέχεται να το κατασπαράξουν. Αυτό από μόνο του είναι εξαιρετικό. Οι κωμικοτραγικές πράξεις που προηγούνται, καταδεικνύουν την ασημαντότητα, τη σύγχυση και την αδυναμία των «ενηλίκων» να κατανοήσουν σε βάθος τη ζοφερή πραγματικότητα, αυτόν τον χυλό που ονομάζουμε ζωή.

-  Είμαστε ικανοί να πούμε και να ακούσουμε την αλήθεια;

 Όχι. Δεν είμαστε. Και δεν μας αξίζει ενδεχομένως. Μια ζωή μέσα στην αλήθεια, θα ήταν για μας αδιανόητη. Σαν να καθόμαστε γυμνοί κάτω από χιλιάδες προβολείς. Προσφάτως όμως ρώτησα τον Φίλιππο, τον εντεκάχρονο γιο μου, αν τα ζωτικά ψεύδη μέσα στα οποία υπάρχουν οι ήρωες της «Αγριόπαπιας» αντέχονται,  κι αν είναι προτιμότερα από μια αφόρητη αλήθεια. Η απάντηση του ήταν σαφής και μονολεκτική: όχι.Ο Γιάλμαρ Έκνταλ και η κόρη του όφειλαν να μάθουν την αλήθεια! Το αίτημα για μιαν άλλη ζωή, μια ζωή που να μην θυμίζει διαρκή θάνατο υπάρχει μέσα στους άδολους ανθρώπους και πρέπει να την ακούσουμε.

-  Αξίζει να πεθάνουμε γι’ αυτήν;

Αξίζει ασφαλώς. Προσφάτως ο Δημήτρης Δημητριάδης, συνδέοντας την «Λήθη» του, με την «Αγριόπαπια», είπε στη συνέντευξη τύπου του Πορεία ότι είναι απαραίτητη η θυσία ενός ανθρώπου ή ενός λαού ολόκληρου, προκειμένου να καταργήσουμε τους καθημερινούς θανάτους. Αυτή για μένα είναι κι η έννοια της Ανάστασης με την φιλοσοφική και θεολογική σημασία. Ο Δημητριάδης βέβαια το αρνείται, εγώ όμως αυτό πιστεύω. Ο Ίψεν έχει ένα έντονο, αν και υποβόσκον μεταφυσικό στοιχείο στην «Αγριόπαπια», που οφείλουμε να το λάβουμε υπόψιν.

-  Συμφωνείτε ότι η ζωή μας είναι μια διαρκής πάλη αλήθειας-ψεύδους;

Συμφωνώ ότι η ζωή μας είναι μια συνεχής πάλη. Δεν νομίζω ότι η σύγκρουση αφορά την αλήθεια και το ψεύδος, αλλά ακριβώς την δυσκολία μας να αποδεχτούμε το τέλος. Μέσα σε αυτόν τον πανικό γινόμαστε ανίκανοι να αντιληφθούμε τα στοιχειώδη κι έτσι η ζωή μας αναλώνεται σε μηχανικές κινήσεις που γεμίζουν ένα απεγνωσμένο κενό. Η καλλιτεχνική δημιουργία είναι το ισχυρότερο αντίδοτο στον θάνατο της καθημερινότητας.

-  Πιστεύετε ότι ζούμε σε μια αυταπάτη;

Νομίζω ότι η προηγούμενη απάντηση μου καλύπτει πλήρως την ερώτηση αυτή.

-  Ποιες είναι οι προσδοκίες σας για την παράσταση;

Μα τι άλλο μπορεί να προσδοκά ένας δημιουργός από την αλήθεια; Ένα ακόμα λογοπαίγνιο που όμως αντικατοπτρίζει την προσδοκία μου –  όσο κι αν αυτή κινείται στο χώρο του ζωτικού μου ψεύδους – ότι οι ηθοποιοί θα δεχθούν να μας αποκαλύψουν εκείνες τις σκοτεινές πτυχές της προσωπικότητας τους, που τους έχουν στοιχίσει πιο πολύ. Ότι θα «ταπεινωθούν» μπροστά μας, κι ο ένας στον άλλον, έτσι ώστε να αναδυθεί μια προσωπική «αλήθεια» τους. Αυτό ονειρεύομαι.

Δείτε Περισσότερα για την Αγριόπαπια
Πηγή