Η Λένα Παπαληγούρα συνδυάζει όλες τις πτυχές της σύγχρονης γυναίκας - εργαζόμενη, μάνα, κόρη. Γι’ αυτό και η Νόρα στο «Κουκλόσπιτο» του Ίψεν, που σκηνοθετεί ο Δημήτρης Τάρλοου, μοιάζει να ήρθε τη σωστή στιγμή. Μόλις ολοκλήρωσε τις παραστάσεις στο «Σώσε», κάνει τηλεόραση («Φλόγα και άνεμος», γκεστ στο «Μαύρο Ρόδο», γυρίσματα για την «Πτώση»). Και στις αρχές του 2023 ετοιμάζεται να πετάξει στις Βρυξέλλες με την «Κατερίνα».
Ο Τάρλοου στο «Κουκλόσπιτο» επιδιώκει μια προσωπική σύνδεση ηθοποιών - ρόλων;
«Είναι αλήθεια ότι ο Δημήτρης ενδιαφέρεται να μπει πολύ βαθιά στο κείμενο. Κι αυτός ήταν ο βασικός λόγος που ήθελα να δουλέψω μαζί του σε αυτή τη φάση, σε ένα τέτοιο έργο. Τον ενδιαφέρει να μπορείς μέσα από το προσωπικό σου βίωμα να κατανοήσεις τον ρόλο. Για μένα αυτό το έργο είναι μια τεράστια περιπέτεια που σου αποκαλύπτεται. Δεν μπορείς να αποφασίσεις για αυτά τα πρόσωπα, πολύπλευρα, πολυεπίπεδα. Κι αυτό είναι και το πιο γοητευτικό».
Ποια είναι η Νόρα;
«Το έργο αγγίζει πολλά κοινωνικά αλλά, για μένα, κυρίως υπαρξιακά θέματα. Σε μια εποχή που η γυναικεία χειραφέτηση είναι στο επίκεντρο δεν μπορεί παρά να δει κανείς το έργο και έτσι. Νιώθω ότι ως Νόρα καλούμαι να εμπεριέχω πολλές πλευρές της γυναίκας. Μέσα σε δύο μέρες η Νόρα ενηλικιώνεται, παίρνει αποφάσεις με απίστευτη δύναμη και διαύγεια. Για μένα είναι ταυτόχρονα ένα πολύ ευάλωτο και γενναίο πλάσμα».
Τι σας συνδέει μαζί της;
«Το βασικό, το πυρηνικό, είναι ότι θέλω να ικανοποιώ τις επιθυμίες των άλλων. Και στη δική μας τη δουλειά αυτό είναι δύσκολο γιατί συνέχεια οι άλλοι αλλάζουν. Πρέπει να είσαι ένα πολυεργαλείο που προσαρμόζεται, κάτι που μπορεί να σε κάνει να αφήσεις πίσω τον εαυτό σου, όπως η Νόρα - ξέχασε ποια είναι. Μιλώντας στην πρόβα νιώθω ότι μειώνεται η ανασφάλεια. Και έτσι εκτιμώ περισσότερο τη διαδικασία παρά το αποτέλεσμα».
Αρα και τη σχέση σας με τους σκηνοθέτες;
«Αυτό συνέβη μετά τη συνεργασία μου με τον Γιώργο Νανούρη. Δουλέψαμε πολύ κοντά στην “Κατερίνα”, σε διαφορετικές περιόδους και συνθήκες. Η σχέση μας απέκτησε βάθος. .Ακολούθησε ο “Γυάλινος Κόσμος”. Εκεί συνεργάστηκα πρώτη φορά με την Κάτια Δανδουλάκη. . Μακάρι να υπήρχαν κι άλλες γυναίκες σαν την Κάτια».
Κεφάλαιο γάμος, στον Ιψεν, στη ζωή.
«Είναι ένα από τα θέματα του έργου, τι θα πει φτιάχνω ένα σπίτι, μια οικογένεια. .Απλώς εδώ ο γάμος βασίζεται πολύ στην υποκρισία ή μάλλον στην απόφαση να παίξουν κάποιους ρόλους - κι αυτό τον κάνει να διαφέρει από τον δικό μου. Σίγουρα το να έχεις βιώσει τη συνθήκη της συμβίωσης βοηθάει να την κατανοήσεις. Οπως και το να λες ότι θα αφήσεις τα παιδιά σου και, όπως εγώ, να έχεις παιδιά. Αν δεν τα είχα δεν θα ήταν το ίδιο, χωρίς να σημαίνει ότι δεν θα μπορούσα να παίξω τον ρόλο - ίσως χρειαζόταν μεγαλύτερη έρευνα. Είναι πολύ λεπτά αυτά που συμβαίνουν, αδιόρατα. .Αλλά αν δεν συμβούν δεν γίνεται τίποτα».
Σας σοκάρει η επιλογή της Νόρας;
«Αυτό που με σοκάρει είναι το πριν της Νόρας, όχι το μετά. Είναι ακραίο ότι αφήνει τα παιδιά της. .Αλλά δικαιολογείται από το γεγονός ότι δεν θεωρεί τον εαυτό της ικανό να τα μεγαλώσει - και εδώ τίθεται το θέμα ποιος είναι κατάλληλος για γονέας και ποιος όχι. Η Νόρα το θέτει τότε. Με σοκάρει επίσης πώς μπορείς να αφήσεις μια σχέση να φτάσει στο σημείο απλώς να λειτουργεί με κατασκευές ρόλων και οι άνθρωποι να είναι σαν να μην υπάρχουντραγική εξέλιξη ενός γάμου. Στο τέλος λέει “δεν ήξερα ότι δεν ήμουν ευτυχισμένη”. Δεν θέλω να πιστεύω ότι ο άντρας της μένει αμετακίνητος - στην απόφασή της εμπεριέχεται ότι θέλει να τον μετακινήσει».
Θα κάνατε το ίδιο;
«Για να σώσω την οικογένειά μου θα το έκανα πιο εύκολα. Ακραίο να αφήσεις τα παιδιά σου. .Από την άλλη, σε οικογένειες που υπάρχει κακοποίηση, φεύγεις μαζί με τα παιδιά σου. Η Νόρα το βιώνει με τεράστια δυσκολία, αλλά το να σωθεί το υπερβαίνει. Θα μπορούσε να είναι και εγωιστικό το κίνητρο. .Αλλά είναι μονόδρομος. Οταν συνειδητοποιείς ότι όλο το οικοδόμημα της ζωής σου είναι σαθρό δεν μπορείς να παραμείνεις εκεί. .Από τη στιγμή που θα το αρθρώσεις, πρέπει να φύγεις. Το πώς αρθρώνονται τα πράγματα είναι καθοριστικό για τη συνέχεια. Αν δεν ειπωθούν, νιώθουμε πιο ασφαλείς - η αρχή της υποκρισίας».
Πού σας βρίσκει προσωπικά η Νόρα;
«Βρίσκομαι σε μια ηλικιακή μετακίνηση και μια διαφορετική ερμηνευτική περιοχή, κάνω μια μάνα. Πιο εύκολα έκανα τις κόρες κι αυτό δεν είναι ηλικιακό».
Κάνοντας παιδιά γίνεσαι από κόρη, μάνα…
«Δεν ξέρω. Μικρή ένιωθα ότι οι γονείς μου είναι μεγάλοι. Τώρα που είμαι εγώ σε εκείνη την ηλικία νιώθω μικρή. Αναρωτιέμαι πότε θα νιώσω μεγάλη. Πρώτη φορά δεν παίζω τη μικρή. Δεν ξέρω αν με πειράζει. Μου φαίνεται περίεργο ότι εγώ δεν το συνειδητοποιώ και το βλέπουν οι άλλοι - δεν αφορά στην εμφάνιση, αλλά και στην ενέργεια που κουβαλάς, κι αυτό είναι το πιο ενδιαφέρον. Να διατηρείς μια αθωότητα, μια νεανικότητα μεγαλώνοντας και ταυτόχρονα να παίρνεις τα όποια καλά φέρνει ο χρόνος. Επίσης έχει να κάνει και με το πόσο αισθάνεσαι ότι εκπληρώνεις πράγματα κι εγώ νιώθω τυχερή και ευγνώμων, στη ζωή, στο θέατρο. Δεν τρέχω να προλάβω τον χρόνο».
Πώς επιλέγετε τις δουλειές σας;
«Πάντα με το ένστικτο, παλαιότερα και με το μυαλό. Τα τελευταία χρόνια που νιώθω μια ησυχία μέσα μου, επιλέγω με το ένστικτό μου. Τώρα συνέπεσαν πολλά - θέατρο, τηλεόραση. Συνήθως προσπαθώ να μη συμπίπτουν. Είναι σημαντικό να έχουν τα παιδιά τους γονείς τους κοντά. Επίσης περνάω πολύ ωραία με τους γιους μου, δεν θέλω να χάνω στιγμές».
Είχατε προβλέψει την πορεία σας;
«Δεν πίστευα ποτέ ότι θα επιβιώσω με αυτή τη δουλειά, πίστευα ότι θα κάνω άλλη. Ακόμα πιστεύω ότι μπορεί να έχει γίνει κάποιο λάθος - μου εξήγησαν ότι είναι ένα σύνδρομο αυτό. Από την άλλη μου δίνει και υγεία. Γιατί ενώ η σχέση μου με τη δουλειά είναι τελείως υπαρξιακή, ταυτόχρονα θα μπορούσα να κάνω οποιαδήποτε άλλη αν χρειαζόταν - είναι γειωτικό».
Το θέατρο άλλαξε μετά το #MeToo;
«Χρειάζεται χρόνος. Και η πανδημία έπαιξε μεγάλο ρόλο. Μας έφερε κοντά στην ιδέα ότι μπορεί ξαφνικά όλο να τελειώσει, οπότε έχει νόημα να το ζήσουμε. Το καλό που κρατάω είναι ότι οι άνθρωποι είναι τώρα πιο έτοιμοι να ακούσουν τον άλλον, και η κοινωνία το ίδιο. Και τα καλά θέλουν τον χρόνο τους για να φανούν και τα αρνητικά - είναι λεπτές οι ισορροπίες στο επάγγελμά μας. Εννοείται ότι πρέπει να προστατεύονται οι άνθρωποι, εννοείται ότι δεν πρέπει να υπάρχει οποιαδήποτε μορφή βίας. .Αλλά και η πόλωση είναι επικίνδυνη».
Συνέντευξη στη Μυρτώ Λοβέρδου, Βήμα της Κυριακής, 30.10.2022
Περισσότερα για την παράσταση και αγορά εισιτηρίων ΤΟ ΚΟΥΚΛΟΣΠΙΤΟ
