Την Μαριάννα Πουρέγκα την πρωτοείδα στην Άνδρο, στις πρόβες που έκανε για το “Έγκλημα και Τιμωρία” του Θανάση Τριαρίδη, ενός νέου θεατρικού έργου βασισμένου στο εμβληματικό μυθιστόρημα του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι, που θα σκηνοθετήσει ο Δημήτρης Τάρλοου στο θέατρο Πορεία.

Μου έκανε εντύπωση η συστολή και το μελαγχολικό της βλέμμα της, που εκπέμπει μία απόκοσμη αθωότητα. Μάλλον αυτό και το υποκριτικό της ταλέντο συγκίνησε και τον Δημήτρη Τάρλοου και την επέλεξε για τον ρόλο της Σόνια, της γυναίκας που εισβάλλει στον κόσμο του Ρασκόλνικωφ και φέρνει τα πάνω κάτω μέσα του, λειτουργεί γι’ αυτόν αφυπνιστικά, του δείχνει κι έναν άλλο τρόπο αντίληψης του κόσμου, τον εισαγάγει σε μία άλλη κοσμοθεωρία. Είναι αυτή που μένει μαζί του ως το τέλος.

Από τη Λάρισα, στη Θεσσαλονίκη και μετά στην Αθήνα

“Γεννήθηκα και μεγάλωσα στη Λάρισα. Από μικρή, θυμάμαι είχα τρεις αδυναμίες. Το taekwon-do, το θέατρο και το όνειρο να γίνω γιατρός. Στο taekwon-do ήμουν πιστή και πειθαρχημένη για χρόνια, και τα πήγαινα πολύ καλά, κατάφερα μάλιστα να πάρω και χρυσό πανελλήνιο μετάλλιο, κάποιοι οικογενειακοί λόγοι όμως δεν μου επέτρεψαν να συνεχίσω και να εξελιχθώ στο άθλημα αυτό. Στεναχωρήθηκα πολύ.

Στο σχολείο διάβαζα πολύ, ήθελα να πετύχω την ιατρική, αλλά στάθηκα πάλι άτυχη. Ένα πολύ σοβαρό θέμα υγείας με κράτησε εκτός στην γ’ λυκείου για αρκετό καιρό, με αποτέλεσμα να μην πετύχω τον στόχο μου στις πανελλήνιες. Αποφάσισα να δώσω δεύτερη χρονιά, όμως και πάλι δεν τα κατάφερα, για πολύ λίγα μόρια αυτή τη φορά.

Στεναχωρήθηκα και πάλι πολύ. Όσον αφορά το θέατρο, με θυμάμαι πάντα στο σχολείο να συμμετέχω πρώτη σε ό,τι θεατρική δραστηριότητα προέκυπτε, μάθαινα όλο το έργο, θυμόμουν με ακρίβεια το καθετί, θέσεις, τραγούδια, παύσεις, τονισμούς, τα πάντα. Κάθε φορά που ήταν να παρουσιάσουμε κάτι, η καρδιά μου χτυπούσε σαν τρελή από τη λαχτάρα” αναφέρει η Μαριάννα Πουρέγκα στο NEWS 24/7.

Τι ήταν αυτό που σε έκανε να ασχοληθείς με το θέατρο; Ξέρω πως έχεις κάνει και άλλες μη συναφείς σπουδές στη Λογιστική και Χρηματοοικονομική.

Στις πανελλήνιες λοιπόν, αφού δεν έπιασα την ιατρική, δήλωσα οικονομικές κυρίως σχολές, γιατί πίστευα ότι θα ήταν πιο εύκολο να βρω δουλειά σε αυτόν τον τομέα και όλα αυτά τα συναφή που σκέφτεται ένα 18χρονο που καλείται να πάρει αποφάσεις ζωής. Αλλά θυμάμαι (με καμάρι πλέον) πως και τις δύο χρονιές δήλωσα ως τελευταία επιλογή τη σχολή θεάτρου στο ΑΠΘ. Δε θα έμπαινα εκεί ποτέ – με τα μόρια που είχα, έμπαινα στην πρώτη μου επιλογή – όμως ένιωθα μια κρυφή χαρά που υπήρχε και το θέατρο στο μηχανογραφικό μου.

Τελικά μπήκα στο τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, δε μου άρεσε αυτό που σπούδαζα, δε μου έδινε χαρά, δεν έβρισκα τίποτα από τον εαυτό μου μέσα σε αυτό, παρόλα αυτά παρακολουθούσα και διάβαζα και περνούσα τα μαθήματα κανονικότατα.

Μέχρι, που κάποια στιγμή, στο 4ο έτος και λίγο πριν τελειώσω (μου έμεναν μόλις 10 μαθήματα για πτυχίο), γνώρισα κάποιον που σπούδαζε σε δραματική σχολή και περνούσαμε ώρες μαζί, μιλούσαμε για το θέατρο και το τι κάνουν στη σχολή, και του κρατούσα λόγια, και άρχισα να διαβάζω θεατρικά, να βλέπω παραστάσεις, άρχισε με λίγα λόγια να ξυπνάει μέσα μου η παλιά μου καταπιεσμένη αγάπη.

Κάπως έτσι, πήρα την τρελή απόφαση να δώσω εξετάσεις στη δραματική σχολή του ΚΘΒΕ, δεν πέρασα την πρώτη χρονιά, όμως ξεκίνησα αμέσως μαθήματα στο θεατρικό εργαστήρι του Πέτρου Ζηβανού, όπου και κατάλαβα ότι εγώ αυτό θέλω να κάνω στη ζωή μου. Αδιαπραγμάτευτο μέσα μου. Ξανάδωσα εξετάσεις στο ΚΘΒΕ, πέρασα κι έτσι άλλαξε η ζωή μου. Για την ιστορία: το πτυχίο της Λογιστικής το πήρα μέσα στην καραντίνα, 11 χρόνια μετά. Έκλεισε κι αυτός ο κύκλος. Ευτυχώς, για την ψυχαναγκαστική πλευρά του εαυτού μου.

Τι νιώθεις πως έχεις κερδίσει από το θέατρο μέχρι σήμερα;

Θα απαντήσω κάπως συνειρμικά και χωρίς απαραίτητα λογική ροή. Μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στον εαυτό μου, στο μέσα μου και στο ένστικτό μου, πειθαρχία, πολλούς αγαπημένους μου ανθρώπους, πολύτιμες φιλίες, περισσότερη κατανόηση για την ανθρώπινη φύση, το ¨μικρόβιο¨ της παρατήρησης, τρομακτική συγκίνηση, καμάρι, πολλή κούραση, κάποιες από τις πιο δύσκολες στιγμές της ζωής μου, αμηχανία, κάποιες από τις πιο ευλογημένες στιγμές της ζωής μου, θαυμασμό, περιέργεια, πίστη, κάποια βλέμματα θεατών που δεν πρόκειται να ξεχάσω ποτέ μου, αμφισβήτηση, όρια, χαρά, πολλή χαρά.

Είσαι παιδί του ΚΘΒΕ και έχεις δουλέψει πολύ στη Θεσσαλονίκη. Πώς σου φαίνεται τώρα που δουλεύεις στην Αθήνα; 

Από το 2015 που τελείωσα τη δραματική σχολή, δούλεψα για 8 συνεχόμενα χρόνια στο ΚΘΒΕ. Όλα αυτά τα χρόνια, στάθηκα πολύ τυχερή γιατί γνώρισα εκεί πολύ αξιόλογους ανθρώπους του χώρου, δοκιμάστηκα πλάι τους, έμαθα, ζορίστηκα, ανακάλυψα πολλά. Πάντα όμως η Αθήνα μου ασκούσε μία έλξη, ακριβώς γιατί εδώ δίνονται πολύ περισσότερες επιλογές.

Δεν ξέρω αν μου αρέσει η ζωή στην Αθήνα, τώρα την ανακαλύπτω, θα φανεί σιγά σιγά αν μου ταιριάζει ή όχι. Για την ώρα, και έχοντας συμπληρώσει ήδη ένα εξάμηνο εδώ, μου φαίνεται αδυσώπητη, νιώθω ότι ο χρόνος περνάει τρομακτικά γρήγορα πριν καλά καλά το καταλάβω, σε στιγμές μου λείπει πολύ η οικειότητα και η ασφάλεια και ο ρυθμός ζωής της Θεσσαλονίκης – εντάξει, είχα ζήσει εκεί και 16 ολόκληρα χρόνια.

Αλλά νομίζω πως το μέσα μου με ώθησε εδώ, γιατί θέλω πραγματικά να δοκιμαστώ σ’ ό,τι αφορά τη δουλειά μου, θέλω να μάθω όσο γίνεται περισσότερα, κάτι μέσα μου ζητάει και συνεχώς την περιπέτεια, αυτό το κάτι όχι και τόσο βολικό, έχω και τάσεις φυγής πολλές φορές, οπότε εδώ ίσως να βρω αυτό που θα φέρει μία στοιχειώδη ισορροπία μέσα μου.

Μένει να φανεί. Προς το παρόν, νιώθω μελαγχολία, μια ελαφριά εσωστρέφεια, αλλά και μια λαχτάρα, μια ανυπομονησία για όσα έρχονται. Αυτό που εύχομαι να βρω εδώ σε βάθος χρόνου, είναι δύο τρεις γωνιές στην πόλη που να νιώθω οικεία και ωραίους ανθρώπους, ευγενείς και ανθρώπινους.

Έγκλημα και Τιμωρία

Στο θέατρο Πορεία τώρα και σε ένα εμβληματικό έργο. Το είχες διαβάσει εκ των προτέρων; Η διασκευή του Θανάση Τριαρίδη πού εστιάζει;

Στο Θέατρο Πορεία τώρα, ναι. Με αυτό το αριστουργηματικό έργο του Ντοστογιέφσκι. Η αλήθεια είναι πως το είχα διαβάσει 2 ή 3 φορές στη σχολή γιατί το είχαμε μελετήσει σε κάποια φάση και ήταν από τότε ένα από τα πιο αγαπημένα μου μυθιστορήματα. Πρόκειται για ένα σκιαγράφημα της ανθρώπινης ύπαρξης, ακραία λεπτομερές, εξετάζει με χειρουργική ακρίβεια όλη την έκταση του ανθρώπινου συνειδητού και κυρίως του υποσυνείδητου, του ανθρώπινου πόνου, της ενοχής, της αδυναμίας, της πίστης.

Η διασκευή του Θανάση Τριαρίδη παίρνει φυσικά πολλά στοιχεία του μυθιστορήματος, σίγουρα τη βασική ιδέα – πλοκή και τους βασικούς χαρακτήρες, έχει όμως και κάποιες προσθήκες – ανατροπές που είναι η πολύ προσωπική του ματιά πάνω στο έργο, βαθιά κοινωνική και πολιτική.

Εντάσσει ας πούμε στο έργο τον ίδιο τον Ντοστογιέφκσι, που οδηγεί ουσιαστικά τα νήματα της δράσης. Επίσης, μιλάει με τρόπο έμμεσο για το Ολοκαύτωμα, ένα από τα μεγαλύτερα οργανωμένα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Στο τέλος δε, προτείνει ένα δικό του κλείσιμο, τελείως αναπάντεχο, όμως βαθιά ψυχαναλυτικό. Σίγουρα όμως, η διασκευή αυτή και η σκηνοθεσία αυτής εστιάζουν στο θέμα της πίστης – σε μια ιδέα, σε έναν άνθρωπο, στον Χριστό, στο καλό της ανθρωπότητας, στη δικαιοσύνη και σε ό,τι αυτή συνεπάγεται, στην άδολη αγάπη, στη λειτουργία της πίστης εν γένει.

Τι σημαίνει για σένα ο τίτλος του ¨Έγκλημα και Τιμωρία¨;

Το Έγκλημα είναι μία πράξη καθοριστική, εμπεριέχει βάρος, είτε μιλάμε για προ – μελέτη, είτε απλώς για μία εν βρασμώ δράση, είναι όμως κάτι που αναπόφευκτα επιφέρει συνέπειες στη ζωή αυτού που το διαπράττει.

Αυτό το ¨και¨ μετά τη λέξη ´Έγκλημα¨ και πριν τη λέξη ¨Τιμωρία¨ είναι όλη η ιστορία για μένα. Εκεί ανάμεσα υπάρχουν όλες οι σκέψεις, όλοι οι φόβοι, οι ανασφάλειες, οι ενοχές, οι εφιάλτες, αυτή η μετέωρη και πυρετική κατάσταση μεταξύ του ¨τι έκανα¨ και του ¨τι θα κάνω τώρα¨.

Αυτή η αγωνία που διατρέχει τη ραχοκοκαλιά του εγκληματία, αυτή η – σε στιγμές – αίσθηση του άτρωτου, του παντοδύναμου, αυτή η ηδονή που μπορεί να νιώθει επειδή επιβλήθηκε υπέρ κάποιου άλλου, ο φόβος ότι μπορεί να αποκαλυφθεί ανά πάσα στιγμή από ένα λάθος, μία απροσεξία, η ανάγκη του ίσως να μην πιαστεί ποτέ αλλά να συνεχίσει τη ζωή του κανονικά, η επιθυμία του να διαπράξει κι άλλο έγκλημα, η επιθυμία του να παραδοθεί, η ανάγκη του να το εξομολογηθεί στον εαυτό του, στον θεό, σε κάποιον, να λυτρωθεί, η σκέψη του να αυτοκτονήσει ή να φυλακιστεί όπως του πρέπει, να τιμωρηθεί χωρίς κανένα ελαφρυντικό ή με όλα τα ελαφρυντικά. Δεν ξέρω πραγματικά. Μου μοιάζει κόλαση αυτό το ¨και¨ εκεί ανάμεσα. Όλο το μυθιστόρημα του Ντοστογιέφσκι είναι αυτό το ¨και¨. Φρικιαστικό και την ίδια στιγμή συγκινητικά αποκαλυπτικό και ανθρώπινο.

Γεωργία Οικονόμου, NEWS 24/7, 13.11.2023

Περισσότερα για την παράσταση και αγορά εισιτηρίων: Έγκλημα και Τιμωρία